Տիգրան Համասյանի մենահամերգը բարձրաճաշակ երաժշտություն ունկնդրելու ևս մի առիթ է հայ հանդիսատեսի համար

Հայաստանյան հանդիսատեսը մարտի 6-ին հնարավորություն ունի վայելելու վիրտուոզ ջազ դաշնակահար, կոմպոզիտոր Տիգրան Համասյանի մենահամերգը «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում:

2009 թվականից հայաստանցի հանդիսատեսին ծանոթ երաժիշտը բազմաթիվ պատկառելի մրցանակների դափնեկիր է, ճանաչված ու սիրված ամբողջ աշխարհում: «Գարդիան» պարբերականը նրան համեմատել է Բարտոկի հետ` նշելով, որ Բարտոկի պես նա իր հայրենիքի հնագույն ժողովրդական երաժշտությունը խառնում է և դարձնում բարդ մոդեռն կատարումներ: Համեմատել է նաև Լիստի հետ, ում նման Տիգրանը գրում է դաշնամուրային ռոմանտիկ ստեղծագործություններ: Համեմատել է Քեյթ Ջարեթի հետ, որի նման Տիգրանն իմպրովիզացիաներ է անում ավետարանական թեմաների մեղեդիներով ու ինքն էլ երգում:
Հիրավի, Տիգրան Համասյանն իր արվեստը գերազանցապես ծառայեցնում է հայ երաժշտական գոհարները, ինչպես և հայ մշակութային այլ շերտերում ամբարված գանձերը (բանաստեղծություն, առակ, բանահյուսության այլ նմուշներ) յուրովի մատուցելու և համաշխարհային լսարանին հասու դարձնելու բարձր նպատակին, ինչն առավել սիրելի և կարևոր է դարձնում նրա ստեղծագործական գործունեությունը հայերիս համար:
Համերգից առաջ Տիգրանի հետ ունեցած կարճ հեռախոսազրույցի ընթացքում հարցրի, թե ո՞ր հանդիսատեսի առջև ելույթ ունենալիս է նա իրեն առավել հարմարավետ զգում` հայաստանյա՞ն, ամերիկյա՞ն, թե՞ եվրոպական:
«Ամեն բան կախված է այն մթնոլորտից, որը տիրում է դահլիճում,- պատասխանեց Տիգրան Համասյանը:- Բոլոր հանդիսատեսներն էլ ինձ համար հաճելի են: Բայց հայաստանյան հանդիսատեսն առանձնահատուկ է, շատ ջերմ հանդիսատես է և, իհարկե, ես ինձ չափազանց լավ եմ զգում Հայաստանում ունեցած համերգների ժամանակ»:
Տիգրան Համասյանի մենահամերգը կազմակերպել է «TM prօduction» կազմակերպությունը, որի հիմնադիր տնօրեն Թովմաս Մարտիրոսյանի հետ համերգից առաջ ունեցած մեր ճեպազրույցի ընթացքում տեղեկացանք, որ Տիգրան Համասյանի համերգի ողջ հասույթը կծառայի կազմակերպության նախաձեռնած` «Հայ դաշնամուրային երաժշտության անթոլոգիա» նախագծի երրորդ ալբոմի թողարկմանը: Արմեն Բաբախանյանի հետ իրականացվող այս նախագծի շրջանակներում է կայացել նաև Տիգրան Համասյանի նախորդ երևանյան համերգը: Նախագիծը նպատակ ունի կրկնակի ձայնասկավառակների ձևով թողարկել ութսուն ալբոմ, որոնք կներկայացնեն հայ դաշնամուրային երաժշտության ողջ ժառանգությունը` Տիգրան Չուխաջյանից մինչև մեր օրերը:
«Հայ դաշնամուրային երաժշտության անթոլոգիա» նախագիծը շատ բարդ, ծավալուն, ծախսատար աշխատանք է: Այս ալբոմները կոչված չեն շահույթ բերելու, այլ նպատակ ունեն փրկել, համակարգել և ամփոփ տեսքով մատուցել հայ դաշնամուրային երաժշտությունը: Այս աշխատանքը հնարավոր կլինի ավարտել երեք-չորս տարվա ընթացքում:
Արդեն թողարկվել է երկու ալբոմ: Նախապատրաստվող երրորդ ալբոմում կընդգրկվեն Եկմալյանի և Կոմիտասի գործերը:
Առաջին ալբոմի թողարկումը հովանավորել է ՀՀ առաջին տիկին Ռիտա Սարգսյանը: Երկրորդը մասնակի ֆինանսավորել է մշակույթի նախարությունը:
«Այն կարծիքը, թե այսօր որպես հայկական երգարվեստ, հայկական երաժշտություն քարոզվող ցածրորակ երաժշտությունը բխում է ժողովրդի պահանջարկից, միանգամայն սխալ է: Այնպես չէ, որ ժողովուրդը դրա կարիքն ունի: Պարզապես ժողովրդին դա է մատուցվում: Մատուցվում է այն մարդկանց կողմից, ում մակարդակն ավելիին չի ձգում: Իսկ մեր փորձը վկայում է, որ եթե մատուցվում է բարձրարժեք երաժշտություն, մարդիկ մեծ ոգևորությամբ գալիս են այն լսելու: Ասվածի վկայությունը Հասմիկ Պապյանի մասնակցությամբ վերջին երկու համերգներն էին «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում, Տիգրանի նախորդ համերգը և այս համերգի նկատմամբ եղած հետաքրքրությունը: Սրանք վառ ապացույցներն են այն բանի, որ մեր ժողովուրդը, իրոք կարոտ է լավ երաժշտության: Նույնիսկ չենք էլ խոսում բարձրաճաշակ երաժշտության մասին, այլ ընդամենը լավ երաժշտության` մաքուր, կենդանի հնչողությամբ, առանց ֆոնոգրամաների և չակերտավոր աստղիկների»,- ասում է Թովմաս Մարտիրոսյանը:
Համերգից երկու օր առաջ, հետևելով Տիգրան Համասյանի համերգի տոմսերի սպառման ընթացքին, արդեն իսկ կարելի է վստահ լինել, որ մեր արվեստասեր ժողովուրդը գիտակցում է բարձրարժեք երաժշտության հարգը:
Նշենք, որ շնորհակալ առաքելություն ստանձնած «TM prօduction» կազմակերպությունն ընդամենը հինգ տարվա պատմություն ունի: Սակայն այս կարճ ժամանակահատվածում հասցրել է իրականացնել բազմաթիվ ծրագրեր` ներկայացնելով Ջիվան Գասպարյանի, Մարինե Ալեսի, Վահագն Հայրապետյանի, Տիգրան Համասյանի, Միքայել Պողոսյանի, «Դորիանս», «EMPYRAY» ռոք խմբերի, «Գեղարդ» երգեցիկ խմբի, այլոց արվեստը:
Հավելեմ, որ այս հրապարակումը պատրաստելիս ես աշխատում էի Թովմաս Մարտիրոսյանի նվիրած` «Հայ դաշնամուրային երաժշտության անթոլոգիայի» առաջին ալբոմում ընդգրկված Տիգրան Չուխաջյանի և Նիկողայոս Տիգրանյանի ստեղծագործությունների հնչյունների ներքո, ու առարկայորեն զգացի, թե որքան դրական կարող է լինել շուրջդ տիրող մթնոլորտը, երբ այն պարուրված է իսկապես բարձրաճաշակ երաժշտության ոգեշնչող տրամադրությամբ:

Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Անհամբեր ու սիրով եմ սպասում իր հերթական գրին, ես էդ գրի մշտամնա ընթերցողն եմ
• Դերենիկ Դեմիրճյանի ժառանգության արժևորումը՝ ժամանակակից գիտական խոսքով
• Երախտագիտություն՝ կինոլեզվով
• Դերենիկ Դեմիրճյան-145
• «Այս մար­դիկ չեն սի­րում մեր ժո­ղովր­դին, պատ­րաստ չեն նրա հոգ­սը կրե­լու՝ ա­ռանց պարգևավ­ճա­րի»
• «Պե­տու­թ­յու­նը կորց­րել է իր դեմ­քը, և ե­թե մենք թույլ տանք, որ այս ճգնա­ժամն ա­վե­լի խո­րա­նա, ուղ­ղա­կի կկոր­ծան­վենք»
• «Կա այս­պի­սի մի կար­ծիք՝ հարկ է ստեղ­ծել Հա­յաս­տան ամ­րոց-պե­տու­թ­յուն»
• «Մի բան հս­տակ է՝ այս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը պետք է ան­հա­պաղ հե­ռա­նան»
• «Ե­թե մեր մշա­կույ­թը լի­ներ բարձր մա­կար­դա­կի վրա, մենք այ­սօր­վա ող­բեր­գու­թ­յու­նը չէինք ու­նե­նա»
• «Մեր թշ­նա­մու գոր­ծած ո­ճիր­նե­րից ու հան­ցա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րից ոչ մե­կը թույ­լատր­ված չէր ո­րևէ օ­րեն­քով»
• «Ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը»
• «Վեր­ջին տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով զին­ված հա­րուստ, ան­պարտ բա­նակ, սե­փա­կա­նին զու­գա­հեռ՝ պե­տա­կան հզոր ար­դ­յու­նա­բե­րութ­յուն պի­տի ստեղ­ծենք»
• «Ե­թե հի­մա ենք գնում փոխ­զիջ­ման, դրա տակ ի՞նչ է են­թադր­վում. ինք­նաոչն­չա­ցո­ւ՞մ, ինք­նաս­պա­նու­թ­յո­ւ՞ն»
• «Աստ­ված մեզ հետ է և մեր ար­դար գոր­ծին զո­րա­վիգ»
• «Պար­տադր­ված պա­տե­րազ­մը, ի­հար­կե, ծանր բան է, բայց մենք պատ­րաստ էինք դրան»
• «Հա­նուն ազ­գի, հա­նուն հայ­րե­նի­քի զոհ­ված­նե­րի հե­րո­սու­թ­յու­նը չա­փա­նիշ­նե­րի փո­փո­խու­թ­յան են­թա­կա չէ»
• «Ինչ­պես Հի­սու­սը, այդ­պես էլ Նա­րե­կա­ցին Աստ­ծուց նե­րո­ղու­թ­յուն է խնդ­րում բո­լո­րիս մեղ­քե­րի հա­մար»
• «Մենք աշ­խար­հի մեջ ենք, ու աշ­խարհն է մեր մեջ. պար­զա­պես, որ­պես գաղտ­նի զենք, ու­նենք Ո­գին, որ մեզ պա­հել ու պա­հե­լու է»
• «Մենք Աս­տու­ծոյ փառք կու տանք, որ հայ­րե­նի­քը կը մնայ հայ­րե­նիք եւ մեր մնա­յուն հաս­ցէն»
• «Կար­դում էի այն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րի ցան­կը, որ պատ­րաստ­վում են հա­նե­լու դպ­րո­ցա­կան դա­սագր­քե­րից, ու սար­սա­փում էի»

Մեկնաբանություններ